Collecteren van sperma van een Zwarte dar (Dylan Elen)Op het afgelopen Apimondia congres te Montréal werd er ook veel gepraat over bijensperma, met name over de cryopreservatie daarvan. In het kader van conservatie geen onbelangrijk idee, want indien door hybridisatie een populatie inheemse honingbijen verloren gaat, dan kan dat zaad van pas komen om de verloren gegane honingbij weer “tot leven te wekken”. Daartoe kan men een koningin van eender wel “bijenras” insemineren met het ingevroren sperma, en dat proces herhalen voor een 7-tal opeenvolgende generaties (dochterkoninginnen, kleindochterkoningin, …) van die koningin.
Het bijeninstituut Hohen-Neuendorf te Berlijn legt zo een cryodatabank aan met sperma van verschillende Duitse Carnicalijnen, maar heeft van de Duitse wetgever de verplichting gekregen om ook sperma van Zwarte bijen uit de buurlanden op te slaan. De Zwarte bij is immers inheems in Duitsland, maar in het verleden uitgeroeid door vervanging door Carnica, ook al is het aantal imkers met Zwarte bijen in Duitsland ondertussen weer aan het groeien.
ZwarteBij.org zal in het kader van het cryopreservatieprogramma van het bijeninstituut Hohen-Neuendorf instaan voor de collectie van sperma van onze Belgische Zwarte darren, dat sperma zal zo veilig gesteld zijn voor moesten we het ooit nodig hebben, al laten we hopen van niet uiteraard.
Afgelopen weekeinde organiseerde ZwarteBij.org in het Natuureducatief Centrum De Kaaihoeve voor haar leden een demodag over selectieteelt. Daarbij werd eerst kennis gemaakt met het concept van selectie, de te doorlopen cyclus om vooruitgang te boeken in het proces om onze Zwarte bijen nog weerbaarder te maken voor de toekomst. Vervolgens werden die principes ook in de praktijk toegelicht. Bijzondere interesse was er voor VSH-selectie en Darwinian Black Box Selection, 2 selectiemethoden die ZwarteBij.org tevens erg genegen is. We kijken alvast uit naar het opzetten van de nieuwe selectiestanden in 2020!
Op zaterdag 19 oktober 2019 organiseert ZwarteBij.org, in samenwerking met de Geogarden, een studiedag over VSH (Varroa Sensitive Hygiene) bij de Zwarte bij. Hieronder vindt u meer achtergrondinformatie over de sprekers.
Dylan Elen
Dylan is voorzitter van ZwarteBij.org en besloot na zijn studies geologie en natuurbehoud aan de KU Leuven een doctoraat te starten aan de universiteit van Bangor. Daar doet hij onderzoek naar de conservatie van de Welshe Zwarte bij en de overlevingsmechanismen van lokale bijenvolken die al 15 jaar niet meer behandeld worden.
Titel: “De Zwarte bij – terug naar de middeleeuwen of juist de weg voorruit?”
Martin Gabel
Martin is bioloog van opleiding en werkt als doctoraatsonderzoeker aan de universiteit van Würzburg en het bijeninstituut van Kirchhain waar hij verschillende mechanismen achter Varroa-resistentie bestudeerd. Tevens is hij bijenteeltleraar en manusje-van-alles op het bijeninstituut.
Titel: “Behavioral resistance to Varroa destructor – mechanisms leading to a suppressed mite reproduction”
Sacha d’Hoop
Sacha is al lange tijd bezeten door bijen. Zo is hij lesgever “wilde bijen” bij Natagora en is hij sinds 2018 coördinator bij Arista Bee Research Belgium, waarbij hij o.a. het “VSH Zwarte bij” project van Mellifica begeleidt.
Titel: “Selectie van Varroa-resistente honingbijen in de voetstappen van John Harbo“
De lezing van Martin Gabel zal in het Engels plaatsvinden, er zal daarom een korte synthese in het Nederlands gemaakt worden. Vragen aan / antwoorden van de spreker zullen eveneens vertaald worden.
Na de eerdere vaststellingen (door middel van vleugelmorfometrie) van een zeer groot aantal reinteeltparingen op onze paringsstand in het Belgisch-Limburgse Bosland dit voorjaar, zal van de koninginnen die er bevrucht zijn een staal werksters genetisch onderzocht worden op zuiverheid. De eerste stalen zijn bij deze gearriveerd, zij worden voorlopig opgeslagen in de vriezer tot wanneer de analyse van start gaat. Onze paringsstanden zijn een levensnoodzakelijk orgaan in de opgave om nieuwe populaties van de Zwarte bij te bestendigen om te voorzien in haar conservatie. Daarom investeren we graag in dit soort onderzoek!
Larven van de Kleine bijenkastkever plunderen de raat (Bijen@WUR)
Op 20 juni 2019 werd op een bijenstand in Lentini, gelegen in de Italiaanse provincie Syracuse, opnieuw de Kleine bijenkastkever (Aethina tumida) vastgesteld; ondanks strenge gezondheidsopvolging en -maatregelen voor bijenvolken in de wijde regio. De Kleine bijenkastkever is een keversoort, uitheems in de E.U., waarvan de larven de raten van een bijenvolk in sneltempo volledig kunnen vernietigen. Bijgevolg wordt afgeraden honingbijen uit de desbetreffende regio te importeren. Al brengt importeren, ongeacht van waar, uiteraard steeds risico’s met zich mee! En dat geldt niet alleen voor honingbijen, lees hier.
De afgelopen 2 weekends vonden onze kennismakingsdagen plaats. Dit jaar waren dat er maar liefst 3: een in Berlare, een in Horst aan de Maas en nog een derde in Dronten. Meer dan 120 imkers kwamen geboeid luisteren naar wat er verteld werd en kijken naar onze inheemse Zwarte bijtjes. Bij het naar huis gaan gaf een deel van hen duidelijk aan vanaf volgend jaar Zwarte bijen te gaan houden, dus missie geslaagd! Samen bouwen we aan het behoud van onze inheemse honingbij.
Ondertussen hebben de koninginnen die einde mei geplaatst werden op onze paringsstand in het Belgisch-Limburgse Bosland hun eerste uitlopende broed, tijd dus om stalen te nemen om de zuiverheid van de paringen te bepalen. Gezien het mooie donkere uiterlijk van de werksters en de goede waarden van hun vleugelindices (zie boven), lijkt dat ook dit jaar er weer opnieuw toekomstige teeltmoeren tussen zitten ? Altijd fijn wanneer het harde werk loont! Samen bouwen we verder aan het behoud van ons inheems honingbijtje.Op de eerste resultaten van onze test-paringsstand in de Flevopolder (NL) is het nog even wachten ?
Onze voorzitter kreeg bij het inspecteren van de bijen hulp van Bianca en Johannes, beiden van de Afdeling Bos, Natuur & Landschap.
Sinds kort hebben we ook inheemse Zwarte bijen staan op wetenschapsfaculteit van de KU Leuven, meer bepaald in de Geogarden van het Departement Aard- & Omgevingswetenschappen. Samen gaan we volop voor een duurzame leefwereld! Meer over de ??? in de Geogarden op https://geogardenleuven.wordpress.com/…/04/19/9-bee-welcome/
Afgelopen weekend vond onze Demodag Koninginnenteelt plaats. Onze leden konden er een opfrisbeurt krijgen over hoe en waarom zelf koninginnen te telen, niet onbelangrijk voor wie graag meehelpt onze inheemse Zwarte bij te behouden De opkomst was zodanig groot dat we volgend jaar misschien maar op zoek moeten naar een grotere zaal ?
Vandaag was de tijd rijp voor de eerste oogst van darrenramen. Deze broedramen, gevuld met darrenpoppen van Zwarte koninginnen, werden overgebracht naar pleegvolken op de paringsstand 😉 Binnen enkele weken kunnen die beestjes daar zorgen voor de bevruchting van de jonge Zwarte koninginnen van onze leden 😉
Samen strijden we voor het behoud van onze bedreigde inheemse Zwarte bij! ?
Dylan Elen
Sacha d’Hoop
